فیزیوتراپی
فیزیوتراپی (به انگلیسی: physiotherapy)
فیزیوتراپی (به انگلیسی: physiotherapy) شیوه‌ای از درمان بیماریها و اختلالات عصبی-ماهیچه‌ای-اسکلتی با استفاده از تجهیزات مکانیکی، جریانهای الکتریکی، مانورهای دستی، تمرینات ورزشی و عوامل فیزیکی دیگر است. در این روشها از ورزش، نور، پرتوهای فرابنفش و فروسرخ، گرما و جریان برق استفاده میشود. فیزیوتراپی حیطه‌ای از پزشکی است که هدف آن پیشگیری از بیماریها، درمان، توانبخشی و بالا بردن سطح سلامت میباشد.
واژه فیزیوتراپی از «فیزیو= فیزیولوژیک، جسمانی و طبیعی» و «تراپی=درمان»، ساخته شده‌است. در بعضی از منابع لغت اصلی که کلمه فیزیوتراپی ازآن گرفته شده‌است کلمه physiological therapeutics میباشد. البته مداخلات درمانی در فیزیوتراپی بخش کوچکی از عملیات آن محسوب می‌گردد. در فیزیوتراپی هدف ارتقای عملکرد جسمانی بدن میباشد البته با توجه به تداخل و ارتباط زیاد سیستمهای بدن درمانهای فیزیوتراپی که توسط فیزیوتراپیست انجام میشود مستقیم یا غیر مستقیم باعث بهبود عملکرد دستگاه فیزیولوژیک نیز میشود مثلاً فیزیوتراپی دستگاه تنفسی موجب بهبود درصد گازهای خون (دی اکسید کربن و اکسیژن) و تغییر میزان اسیدیته خون شده که به نوبه خود می‌تواند باعث بهبود سطح هشیاری شود.
فیزیوتراپیست در این رشته به عنوان درمانگر شناخته میشود. با توجه به این که فیزیوتراپی درمان فیزیولوژیک و جسمانی بیماریها است کالبدشناسی و حرکت‌شناسی و فیزیولوژی حرکت از اهمیت بیشتری برخوردار است.
فیزیوتراپی درمانی علمی بر اساس تحصیلات عالی و بالینی با قدمت طولانی میباشد که همزمان با توسعه دانش پزشکی به یکی از ارکان درمان های نوین پزشکی تبدیل شده است.
اصلی ترین هنر و تخصص فیزیوتراپیست توانایی انجام مهارتهای دستی و حرکت درمانی است که در جهت پیشگیری از بسیاری بیماریها و درمان و توانبخشی افراد جامعه بکارگرفته میشود. خواص امواج مختلف مانند امواج صوتی،مغناطیسی،لیزر،شاک ویو،رادیویی و خواص درمانی اب،سرما و گرما بکارگرفته میشوند تا دستیابی به این اهداف اسانتر شود.
اعمال مذکور منحصراً توسط فیزیوتراپیستهای فارغ التحصیل از دانشکده های توانبخشی انجام میشود که اموزشهای علمی را طی کرده و درمانهای بالینی را بخوبی فراگرفته اند.
دیدگاه منحصربه فرد فیزیوتراپیست از بیمار و شناخت ویژه اش از عملکرد و ساختار طبیعی بدن در کنار معاینه و ارزیابی دقیق به وی این توانایی را میدهد تا بیماران را در جهت رسیدن به اهدافی مانند پیشگیری از بیماریها،تطابق افراد با محیط کار،افزایش کیفیت زندگی افراد،کاهش نیاز به برخی جراحیها و درمانهای دارویی طولانی مدت که عوارضی نیز درپی دارند،سوق دهند.
تمامی روشهای درمانی فیزیوتراپی دارای شواهد و پایه علمی و تحقیقاتی بوده و با درمانهایی مثل طب فیزیکی،کایروپراکتیک،طب سنتی،ورزش درمانی و ماساژدرمانی کاملاً متفاوت میباشد.
محتویات
۱ درمان در فیزیوتراپی به طور کلی به سه گروه اصلی تقسیم میشود
۲ پیشگامی فیزیوتراپیستها در سیستمهای بین‌المللی سلامت
۳ حیطه عملکرد
۴ ویژگی‌های فیزیوتراپی
۵ فیزیوتراپی: پیشگیری، درمان و توانبخشی
۶ مداخله‌های درمانی
۶.۱ زمینه‌های کاربردی فیزیوتراپی در بیماران بستری
۷ فیزیوتراپی در بیماریهای قلبی و تنفسی
۸ تکنیک‌ها
۹ شرح وظایف فیزیوتراپیست
۱۰ مدالیته چیست؟
۱۱ تکنیک‌ها و مدالیته‌ها
۱۱.۱ الف: درمانهای دستی
۱۱.۲ ب: مدالیته‌ها (Physical Agents)
۱۱.۳ ج: تجهیزات تمرین درمانی
۱۱.۴ د: تجهیزات ارزیابی و کمکی
۱۱.۵ هـ: آب‌درمانی
۱۲ گوشی پزشکی و فیزیوتراپی
۱۳ کیف فیزیوتراپی (استاندارد)
۱۴ جعبه کمک‌های اولیه در کلینیکهای فیزیوتراپی
۱۵ محل کار فیزیوتراپیست
۱۶ مسئولیت فنی
۱۷ نوع آموزش
۱۸ دکترای حرفه‌ای فیزیوتراپی
۱۹ تخصصهای بالینی فیزیوتراپی (رزیدنتی)
۲۰ پژوهانه‌های بالینی فیزیوتراپی
۲۱ چهارچوب زمانی تحصیلی در فیزیوتراپی
۲۲ زیر گروه‌های تخصصی و بین‌المللی فیزیوتراپی
۲۳ بیانیه کنفدراسیون جهانی فیزیوتراپی در خصوص تخصص
۲۴ تاریخچه فیزیوتراپی در آمریکا
۲۵ فیزیوتراپیستها در پرل هاربر
۲۶ ۲ مرداد روز فیزیوتراپی در ایران
۲۷ پیشگامان در ایران
۲۸ نقش فیزیوتراپیست در حوادث پیش‌بینی نشده
۲۹ آشنایی با کنفدراسیون جهانی فیزیوتراپی (WCPT)
۳۰ توصیف و تعاریف WCPT از فیزیوتراپی
۳۱ تله مدیسین در فیزیوتراپی
۳۲ فیزیوتراپی در سرطان
۳۳ اهداف فیزیوتراپی در سرطان
۳۴ درمان دیالیز
۳۵ کاربرد در پیوند کلیه
۳۶ اهداف فیزیوتراپی در بیماران پیوند کلیه
۳۷ برنامه درمانی
۳۸ فیزیوتراپیست صنعتی
۳۹ فیزیوتراپیست اعصاب و روانPsycho-Physical Therapist
۴۰ فیزیوتراپیست مدرسه
۴۱ فیزیوتراپیست رزمی
۴۲ نقش فیزیوتراپیست در برنامه جامع بازتوانی قلبی
۴۳ استانداردهای سلامت و ایمنی در بخشهای فیزیوتراپی
۴۴ وضعیت آموزش فیزیوتراپی در ایران
۴۵ منابع
۴۶ پیوند به بیرون
درمان در فیزیوتراپی به طور کلی به سه گروه اصلی تقسیم میشود
۱- تمرین درمانی: فیزیوتراپیست به وسیله تجویز؛ انجام و آموزش ورزشهای درمانی خاص؛ ماساژ؛ ورزش در آب (آب‌درمانی)؛ اقدام به درمان بیمار یا افزایش سطح سلامت می‌کند.
۲- الکتروتراپی:درمان به وسیله دستگاههای ویژه انجام میشود این دستگاهها معمولاً امواج خاصی را (امواج مایکرو ویو؛ امواج کوتاه رایویی؛ امواج مافوق صوت؛ امواج الکتریکی) که همگی توسط دستگاه به شکل خاصی تولیدشده و تغییر می‌یابند (مدوله میشوند).
۳- مهارتهای درمان با دست
مهمترین حیطه‌های فعالیت فیزیوتراپی در پزشکی شامل درمان موارد زیر است: ۱-بیماریهای دستگاه حرکتی (ارتوپدی). ۲-بیماریهای دستگاه قلبی و تنفسی. ۳-بیماریهای دستگاه اعصاب محیطی و مرکزی. ۴-بیماریهای پوستی و سوختگیها. ۵-درد و کنترل درد. ۶-بیماریهای شغلی.
پیشگامی فیزیوتراپیستها در سیستمهای بین‌المللی سلامت
عناصری مانند:
بیمار محوری
درمان مبتنی بر شواهد
کاربرد اصول مدیریت در پروسه درمان
مشارکت بیمار در درمان به عنوان یک عضور در تیم درمان
دیدگاه کلی نگری به بیمار و بیماری
نگاه ویژه به سبک زندگی بیمار
دیدگاه اقتصادی
اعتقاد به بهبود فرایندها در سیستمهای سلامت
یک پارچه دیدن خطوط پیشگیری، درمان و توانبخشی در سیستم سلامت
تغییر الگوی بیماری
پیروزی تئوری‌های مبتنی بر حرکت توانسته‌است فیزیوتراپیستها را در کشورهای مختلف تبدیل به عناصر پیشرو و در ذات خود مدیر برای این بهبود کند.
همچنین ببینید: کایروپرکتیک
حیطه عملکرد
فیزیوتراپیست با بررسی بیماریها و تشخیص فیزیوتراپی آنها، بررسی عملکرد ریه و ظرفیت هوایی آنها، ارزیابی حرکت مفاصل (ROM)، ارزیابی عضلات ف ارزیابی و کنترل درد، ارزیابی مشکلات ارتوپدیک
ویژگی‌های فیزیوتراپی
۱- دیدگاه بیمارنگر ۲- غیر تهاجمی ۳- دیدگاه سلامت‌نگر ۴- کل‌نگری
فیزیوتراپی: پیشگیری، درمان و توانبخشی
فیزیوتراپی تا سال ۱۹۴۵ میلادی به علت نبود فیزیوتراپیست و وجود فقط تکنسین فیزیوتراپی و فعالیت در بخشهای بازپروری و بازتوانی قسمتی از توانبخشی بوده‌است ولی بعد از سال ۱۹۴۵ میلادی و بوجود آمدن فیزیوتراپیست مدرن شامل درمان و توانبخشی شد و بعد از سال ۲۰۰۰ میلادی با عناوین دکترای حرفه‌ای فیزیوتراپی شامل پیشگیری، درمان و توانبخشی شده‌است.
واقعیت این است فیزیوتراپی به خاطر دیدگاه‌های جدید خود در حال ترک حیطه توانبخشی است.
اکنون فیزیوتراپی بعنوان عضوی در انواع گروه‌های چندرشته‌ای شناخته میشود.
دتلف نویمان نویرود: پدر فیزیوتراپی ژیمناستیک نوزادان.
مداخله‌های درمانی
مداخله‌های درمانی که توسط فیزیوتراپیست به‌کار گرفته میشود:
تمرین درمانی
درمان دستی
تمرینات افزایش تحمل قلب و عروق
ریلکسیشن
بیوفیدبک تراپی (پس‌خوراند زیستی)
فیزیوتراپی قلب و ریه
انواع مدالیته‌ها مانند: تراکشن (Traction) ـ اولتراسوند ـ پک‌های گرمایی (Hot Pack) ـ لیزر ـ الکترو تراپی
تجویز وسایل کمکی مانند پروتز و ارتز
به‌کارگیری تکنیک‌های طب مکمل
زمینه‌های کاربردی فیزیوتراپی در بیماران بستری
کاهش زمان بستری
کاهش عوارض بستری
یک جلسه فیزیوتراپی امروزی در آلمان.
فیزیوتراپی در بیماریهای قلبی و تنفسی
فیزیوتراپی در بیماران تنفسی شامل اصلاح الگوی تنفسی، تقویت عضلات سامانه تنفسی، تخلیه ترشحات داخل ریه و مجاری تنفسی، همچنین تحریک رفلکس سرفه و آموزش روشهای تنفسی و تمرینات تنفسی میباشد.
برای درمان بیماران قلبی بستری شامل بهبودی وضعیت بیمار و نیز افزایش کارایی سامانه قلبی-عروقی میباشد.
فیزیوتراپی ریه: این درمان یکی از مقدماتی‌ترین روشهای درمانی فیزیوتراپی در تاریخ این رشته بوده‌است و پایه درمان فیزیوتراپی در بیماران بستری محسوب می‌گردد. این درمان مجموعه‌ای از روشهای درمانی مختلف است که در جهت بهبود تنفس و تخلیه ترشحات بکار می‌رود. بیمار توسط این درمان دارای اکسیژن رسانی بهتری خواهد بود.
تکنیک‌ها
پوسچرال درناژ
مانورهای دستی مانند: chest percussion, chest vibration, turning
تمرینات تنفسی مانند: deep breathing exercises, andcoughing
موارد دیگر: suctioning, nebulizer treatments
فیزیوتراپی ریه در بیماران قلبی نیز انجام می‌شد ولکن با افزایش دانش درمان بیماریهای قلبی، قلب به عنوان یک عضو عضلانی مد نظر فیزیوتراپی قرار گرفت و به دلیل نزدیکی و تأثیر ریه و قلب برروی یکدیگر فیزیوتراپی قلبی ریوی با تأثیر فراوان بوجود آمد.
فیزیوتراپی قلب و ریه: اکنون یکی از تخصصهای فیزیوتراپیستها میباشد در این روش طیف گسترده‌ای از بیماریها تحت درمان فیزیوتراپی قرار می‌گیرند. بیماریهایی مانند:
cysticfibrosis.Disorders, including heart attacks, post coronary bypass surgery, chronic obstructive pulmonary disease,and pulmonary fibrosis
در این روش درمانی هدف‌های مقدماتی شامل: افزایش تحمل و عدم وابستگی بیمار به دیگران است.
شرح وظایف فیزیوتراپیست
فیزیوتراپیست تحت نظارت مستقیم مسئول فیزیوتراپی انجام وظیفه می‌نماید.
تصدی سمت می‌تواند با لیسانس فیزیوتراپی(BSPT) و یا فوق لیسانس فیزیوتراپی(MSPT) یا دکترای حرفه‌ای فیزیوتراپی (DPT)و دکترای تخصصی فیزیوتراپی (PhD) باشد.
۱. نظارت بر فعالیتهای درمانی دستیار فیزیوتراپی، تکنسین فیزیوتراپی، کمک فیزیوتراپی
۲. تشکیل پرونده جهت بیماران فیزیوتراپی
۳. ثبت کلیه نکات مربوط به بیمار و مراحل درمان و کلیه وقایع در حین درمان
۴. جمع‌آوری و گزارش کلیه آمار درمانی بیماران به مسئول بخش
۵. آموزش و توصیه به بیماران یا همراهان آنها
۶. شرکت در بازآموزی‌ها بطور سالیانه و ارائه مدارک مربوطه
۷. رعایت اصول اخلاق حرفه‌ای
۸. بررسی و معاینه انفرادی و گروهی نقص‌های بالقوه یا بالفعل، محدودیتهای عملکردی، ناتوانایی‌ها
۹. تشخیص محدودیتهای حرکتی، ناتوانیها یا بیماریها
۱۰. طراحی و برنامه ریزی برای درمان
۱۱. مشاوره و آموزش به بیمار
۱۲. اجرای مداخلات درمانی مانند:مانوال تراپی، الکتروتراپی، تمرین درمانی، هیدروتراپی
۱۳. ارزیابی پیشرفت بیمار
۱۴. ثبت مراحل درمان
۱۵. تهیه گزارش درمان در پایان آخرین جلسه درمانی جهت ارائه به پزشک ارجاع دهنده
۱۶. ارائه خدمات درمانی به بیماران اعم از سرپائی یا بستری مطابق دستورالعمل مسئول بخش
۱۷. انجام سایر امور محوله از طرف مسئول بخش درحدود اخلاق حرفه‌ای
۱۸. حفظ اطلاعات و اسرار مربوط به کارکنان و بیماران
۱۹. عدم دخالت در امور درمانی همکاران و درصورت نیاز گزارش به مسئول بخش
مدالیته چیست؟
هر گونه استفاده از ابزار یا برنامه که:
۱- کاملاً شناخته شود و دانش محیط بر آن باشد.
۲- در حین عملیات مدیریت شود.
۳- و نوع عملیات و نتایج آن ثبت شود نوعی مدالیته محسوب می‌گردد.
در این راستا تجهیزات Physical Agent در فیزیوتراپی تبدیل به Physiotherapy Modality تبدیل می‌گردد.
تکنیک‌ها و مدالیته‌ها
الف: درمانهای دستی
بسیج نیروها (متحرک سازی مفاصل و بافت نرم)
اکوپرشور استفاده از انگشتان بر روی نقاط طب سوزنی
ماساژ
ب: مدالیته‌ها (Physical Agents)
یونرفروزیز (lonophoresis)
فارادیک و فانکشنال فارادیک (Faradic& functional faradic)
سیگنال IDC
دیادینامیک (Dia dynamic)
سیگنال APS
اینترفرنشیال
سیگنال TENS
لیزر
مگنوتراپی
شوک ـ ویوتراپی
هات پک (H.P)
اینفرا رد (مادون قرمز IR)
آیس پک
انواع اسپری‌ها (سردکننده، کاهنده درد)
انواع ژل‌ها، کرم‌ها و لوسیون‌ها (سردکننده، کاهنده درد)
شورت ویودیاترمی (SWD)
مایکروویودیاترمی (MWD)
اولتراسوند (US)
حمام پارافین
بیوفیدبک
ویبراتور
پرتو فرابنفش (UV)
بادکش درمانی
تخت‌های مکانیکی ماساژ
صندلی‌های مکانیکی ماساژ
ج: تجهیزات تمرین درمانی
فریم
کشش گردن و کمر
تخت تمرین
Tilt Table
تخت الکتروتراپی
دست ورز
FEPS
دستگاه CPM
آینه
پارالل
پله
دوچرخه ثابت
دمبل و کیسه شن
انواع فنر، قرقره، طناب و اسلینگ
تخته تعادل
ترید میل (Tread Mill)
توپ‌های درمانی
تشک درمانی
Hand Table
صندلی کواردریسپس
صندلی ماساژ
تخت مانی پولاسیون و موبیلیزیشن
د: تجهیزات ارزیابی و کمکی
گوشی پزشکی
گونیامتر
ترمومتر (دماسنج پزشکی)
چکش رفلکس
کپسول O۲
نگاتوسکوپ
شاغول
انواع Tape
انواع Cast
اسپیلنت‌ها
باندهای کشی
انواع کرست‌ها و یقه‌های پزشکی
انواع فیکساتورها
دستگاه فشار خون
هـ: آب‌درمانی
انواع وان
ویرپول
استخر
تجهیزات مربوطه
گوشی پزشکی و فیزیوتراپی
استتسکوپ (گوشی پزشکی)در فیزیوتراپی از الزامات درمان است گوشی پزشکی نه تنها به عنوان وسیله برای تشخیص بکار می‌رود بلکه وسیله کمک درمانی در حین درمان برای مونیتورینگ است. این مونیتورینگ فقط شامل کنترل فشار خون یا ریت قلبی نیست بلکه کنترل وضعت بیمار قبل و حین و بعد از درمان است. اکنون بعضی از شرکت‌های تولید کنند ه تجهیزات پزشکی گوشی‌هایی برای فیزیوتراپیستها تولید می‌نمایند. پس موارد استفاده از استتسکوپ در فیزیوتراپی شامل موارد زیر است:
۱- تشخیص
۲- برآورد
۳- پایش و کنترل هنگام درمان
۴- ارزیابی بیمار بعد از درمان
کیف فیزیوتراپی (استاندارد)
امروزه فیزیوتراپیستها باید آمادگی لازم برای مقابله بیماریها و عوارض آن را داشته باشند این فقط شامل مهارت‌ها و دانش نمی‌باشد پس این پزشک مدرن باید بتواند از خود پاسخ مناسبی بروز دهد. برای این امر کیف با مجموعه‌های مختلفی پیشنهاد شده‌است ولی در ظاهر امر کیف پیشنهادی انجمن فیزیوتراپی آمریکا از همه مقبول تر است:
اندازه‌های کیف:۱۷اینچ *۱۲ اینچ * ۴ اینچ
ابزارها مورد نیاز در کیف:
گوشی پزشکی
چکش سنجش واکنش
دستگاه فشار خون
متر اندازه‌گیری
کمربند با طول ۶۰ اینچ
قیچی بانداژ(Lister ۵ ۱/۲" Bandage Scissors)
گونیامتر ۱۸۰ درجه
گونیامتر۳۶۰ درجه
مجموعه آچار آلن (جهت تنظیم بریس، اروتز، پروتز، عصا)
آچار فرانسه (جهت تنظیم بریس، اروتز، پروتز، عصا)
پیچ گوشتی (جهت تنظیم بریس، اروتز، پروتز، عصا)
باند لاستیکی جهت تمرینات
چراغ قوه
ترمومتر
دفترچه ثبت اطلاعات بیمار و پیگیری
کارت ویزیت: شامل اطلاعات فردی، تلفن، تلفن ضروری (موبایل)
جعبه کمک‌های اولیه در کلینیکهای فیزیوتراپی
محلول بتادین و سرم فیزیولوژی
الکل سفید (ضد عفونی کننده)
پنبه
گاز یا تنظیف استریل در ابعاد مختلف
باند یا نوار در اندازه‌های مختلف
محلول رقیق شده آمونیاک (محرک تنفسی)
پماد جنتامایسین و پماد تتراسیکلین
درجه تب (ترمومتر)
قیچی
پنس
پماد سیلور
گاز وازلینه
تیغ بیسوری
آتل کوچک و بزرگ اندامها
اسلینگ گردنی اندام فوقانی
باند سه گوش و باند نواری
کیف یخ
باند کشی
اسپره زخم
اسپره سردکننده
لوکوپلاست یا نوار چسب(m3) که برای بستن و ثابت نگه داشتن پانسمان بکار می‌رود.
چسب زخم در اندازه‌های مختلف
چشم‌شویی
پنس یا انبرک
Air way
کولار گردنی (تروما ستون فقرات گردنی)
کتاب راهنمای کمک‌های اولیه
محل کار فیزیوتراپیست
کلینیکهای خصوصی، مراکز ورزشی، مراکز صنعتی، خانه‌ها، مدارس، بیمارستانها، مراکز و کلینیکهای سالمندی، پادگان‌های نظامی، و محل نگهداری ناتوانان جسمی.
مسئولیت فنی
بخشهای فیزیوتراپی و کلینیکهای فیزیوتراپی دارای یک مسئول می‌باشند که باید جواب گوی بیمار و خدمات ارایه شده و مشکلات قانونی باشند این عنوان در تمامی کشور فقط متعلق به فارغ التحصیلان فیزیوتراپی در تمامی مقاطع به شرط داشت مدرک پایه کارشناسی (لیسانس) است.
نوع آموزش
در ایالات متحده آمریکا، هندوستان، پاکستان، استرالیا و بسیاری کشورهای دیگر به عنوان دکترای حرفه‌ای DPT با تخصصهای مربوطه طراحی گشته‌است. در سامانه‌های اروپایی این رشته به صورت مقاطع PhD ،MPT ،MSc و BS طراحی شده‌است و در ایران بصورت PhD، MS، و BS طراحی گشته‌است.
دکترای حرفه‌ای فیزیوتراپی
با تغییرات در اپیدمیولوژی بیماریها از تب زا و عفونی به ناتوان کننده مانند انواع استئوآرتریتها و بیماریهای قلبی و ریوی اکنون برای حضور در خط مقدم در برخورد با این گونه بیماریها فیزیوتراپیستها بسیج شده‌اند و این کار در اولویت اول سلامت ملی کشورها قرار گرفته است لذا تمامی فیزیوتراپیستها ابتدا در آمریکا و سپس در مناطق دیگر دنیا مجبور به گذاشت عنوان دکتر در اول اسم خود در تمامی فعالیتهای شغلی شده‌اند. این گذاردن عنوان در بعضی از کشورها ماتند آمریکا و انگلستان با گذراندن دوره و بعضی کشورها با تأیید دولت یا انجمن مربوطه مانند هند صورت پذیرفت. اکنون دانشکده‌های پزشکی در آفریقا، آمریکای جنوبی و شمالی و بسیاری از کشورهای آسیایی و کشور استرالیا فیزیوتراپی دکترای حرفه‌ای شده است. در بعضی کشورهای اروپایی و حتی افغانستان دسترسی مستقیم به بیمار از قوانین کشوری شده است.
تخصصهای بالینی فیزیوتراپی (رزیدنتی)
با گسترش دانش فیزیوتراپی اکنون فیزیوتراپی دارای بیش از بیست تخصص مختلف است. دوره‌های مستری تخصصی تبدیل به دوره‌های رزیدنتی شده‌اند که در ابتدا آمریکا و سپس هند و بقیه کشورها رزیدنتی فیزیوتراپی را در تخصصهای فیزیوتراپی قلب و ریه، فیزیوتراپی ارتوپدی، فیزیوتراپی مانوال تراپی و بسیاری از تخصصهای دیگر راه‌اندازی کرده‌اند. فهرست دانشگاه‌های آمریکا که دوره دستیاری فیزیوتراپی می‌گیرد
پژوهانه‌های بالینی فیزیوتراپی
سرعت گسترش فیزیوتراپی در حجم و محتوی به قدری سریع بوده است که اکنون بیش از ده فلوشیپ برای فیزیوتراپی بوجود آمده است و دانشگاه‌های پزشکی آمریکا در ابتدا و سپس هند شروع کرده است و به سرعت گسترش میابد. فهرست دانشگاه‌های آمریکا که دوره دستیاری فیزیوتراپی می‌گیرد. فهرست دانشکده‌های پزشکی در آمریکا که فلوشیپ فیزیوتراپی آموزش می‌دهند.
۱. انجمن بین‌المللی طب سوزنی فیزیوتراپی(http://www.iaapt.org/)
۲. انجمن بین‌المللی طب سالمندان فیزیوتراپی(http://www.iptop.wcpt.org/)
۳. انجمن بین‌المللی درمانهای مانیپولاسیون ارتوپدی فیزیوتراپی(http://www.ifomt.org/ifomt)
۴. انجمن بین‌المللی پزشکی ورزشی فیزیوتراپی(http://www.sportsphysiotherapyforall.org/)
۵. انجمن بین‌المللی طب اطفال فیزیوتراپی(http://www.ioptp.wcpt.org/)
۶. انجمن بین‌المللی طب و سلامتی زنان فیزیوتراپی(http://www.ioptwh.org/)
۷. انجمن بین‌المللی فیزیوتراپیستهای خصوصی(http://www.ippaworld.org/)
۸. انجمن بین‌المللی دامپزشکی فیزیوتراپی(http://www.wcpt.org/node/25802)
۹. مجمع بین‌المللی فیزیوتراپی و قلب و ریه(http://www.wcpt.org/node/27394)
۱۰. انجمن بین‌المللی فیزیوتراپی سیتیک فیبروزیس(http://www.cfww.org/ipg-cf/)
۱۱. جامعه بین‌المللی تجهیزات فیزیوتراپی(http://www.wcpt.org/node/29225)
۱۲. جامعه بین‌المللی اساتید فیزیوتراپی(http://www.isep.org.au/)
بیانیه کنفدراسیون جهانی فیزیوتراپی در خصوص تخصص
کنفدراسیون جهانی فیزیوتراپی حق انجمنهای عضو را در ایجاد خط مشی‌های ملی که اجازه کار تخصصی در جایی که چنین فعالیتی به نفع جامعه و حرفه آنها قلمداد شده و سبب ارتقای استانداردهای فیزیوتراپی میشود، را به رسمیت می‌شناسد.
۱. فیزیوتراپی تخصصی، اعمال توانایی بالینی پیشرفته توسط فیزیوتراپیست دارای صلاحیت در محدوده کاری معین در یکی از بخشهای فیزیوتراپی میباشد.
۲. توانایی بالینی پیشرفته تظاهر دانش و مهارتهایی ماورای آنچه برای ورود به کار حرفه‌ای ابتدایی مورد نیاز است، میباشد.
۳. یک فیزیوتراپیست متخصص، یک محدوده تعیین شده از فیزیوتراپی است که معمولاً توسط یک انجمن عضو مشخص میشود و فیزیوتراپیست می‌تواند سطوح بالاتری از دانش و مهارت را از خود نشان داده و آنرا توسعه دهد. تخصص نباید به عنوان وسیله‌ای برای محدود کردن کار قلمداد شده و برای اینکار از آن استفاده شود. میدان فعالیتی که به عنوان فیزیوتراپی شناخته میشود برای تمام فیزیوتراپیستها دارای صلاحیت چه برای افرادی که کاری تخصصی می‌کنند و چه برای افرادیکه به شکل غیر تخصصی با صلاحیت کار می‌کنند، آزاد است.
۴. یک فیزیوتراپیست متخصص یک فیزیوتراپیست است که که می‌تواند شایستگیهای بالینی پیشرفته تری در یک تخصص فیزیوتراپی از خود با ارضای نیازمندیهای، رویه‌های فراخور تأیید رسمی دانش و مهارت توسط یک انجمن عضو یا عنصر تأیید کننده آن، از خود نشان دهد.
۵. شایستگی یک فیزیوتراپیست شامل یک فرایند رسمی برای امتحان و تأیید دانش بالینی و مهارت بیشتر مرتبط با زمینه تخصصی میباشد. انتظار می‌رود که این فرایند رسمی کاملاً ثبت شود.
تاریخچه فیزیوتراپی در آمریکا
درسال ۱۸۹۵ میلادی همزمان با شیوع فلج اطفال در انگلستان، گروهی پزشک آمریکایی از این کشور بازدید کردند.
این گروه با شیوه درمانی برخورد کردند که شامل ماساژ، تمرین درمانی، گرم کردن و... بود. این شیوه درمانی به فیزیوتراپی معروف بود. این پزشکان این شیوه درمانی را پس از بازگشت در سامانه‌های درمانی خود به‌کار گرفتند و سپس گروهی به نام جامعه پزشکان فیزیوتراپی آمریکا(Physiotherapy Physician society) را به‌وجود آوردند که اعضای آن به ۳۰۰۰۰ پزشک می‌رسید. این انجمن بعدها به انجمن فیزیوتراپی و رادیولوژی تغییر نام و سپس دوباره منفک شد.
در ۱۹۱۳ گروهی جراح نظامی در ایالت پنسیلوانیا دستیارانی به عنوان Practitioner به‌کار گرفتند و به این گروه آموزش‌های فیزیوتراپی را دادند و مدارک علمی به آنها واگذار شد. این گروهPractitioner در جنگ اول جهانی قوام بیشتری یافت و در سال ۱۹۲۱ میلادی انجمن فیزیوتراپی آمریکا(APTA) را راه‌اندازی نمودند. در سال ۱۹۲۶ میلادی مراکز معتبر آموزش فیزیوتراپی در آمریکا تعیین گشت؛ و در سال ۱۹۲۸ میلادی شورای فیزیوتراپی در انجمن پزشکی آمریکا(American Medical Association) راه‌اندازی شد. در سال ۱۹۳۵میلادی قوانین اخلاق حرفه‌ای(Code of Ethics) برای این گروه Practitioner تعیین شد. در سال‌های جنگ دوم جهانی فیزیوتراپی در آمریکا قدرت بیشتری یافت.
فیزیوتراپیستها در پرل هاربر
حمله به بندر در جنگ جهانی دوم
پرل هاربر بندری در مجمع الجزایر هاوایی است. معروفیت این بندر به موضوع حمله ارتش ژاپن به پایگاه دریایی ایالات متحده آمریکا در ۷ دسامبر ۱۹۴۱ بر می‌گردد. در پی این حمله آمریکا وارد جنگ جهانی دوم شد. در حمله هوایی ژاپنی‌ها ناوگان اقیانوس آرام آمریکا از جمله ۷ رزمناو نابود شدند.
در سال ۱۹۴۱ امداد و فوریت‌های پزشکی به واحدهای درسی فیزیوتراپیستها افزوده شد. حسب اتفاق چند روز قبل از حمله سراسری ژاپن به بندر نظامی پرل هاربر تعدادی از فیزیوتراپیستهای آشنا با اصول امداد در این بندر مستقر شده بودند.
بعد از بمباران شدید این تعداد محدود فیزیوتراپیست با معجونی از اصول ارتوپدی، فیزیوتراپی، توانبخشی و اورژانسهای پزشکی اقداماتی را انجام دادند که در زمان خود زبانزد شد.
این اتفاق AMA (انجمن پزشکی آمریکا) را مجبور به پذیرش فیزیوتراپیستها و حقوق آنها کرد.
۲ مرداد روز فیزیوتراپی در ایران
در سال ۱۳۵۱ هجری شمسی حق تأسیس کلینیکهای فیزیوتراپی از فیزیوتراپیستها سلب گشت و در سال ۱۳۷۸ در دوم مرداد ماه این حق دوباره به فیزیوتراپیستها برگردانده شد و به این مناسبت روز دوم مرداد روز فیزیوتراپی در ایران نام گرفته و در آن مراسم برگزار می‌گردد. البته فیزیوتراپی دارای روز بین‌المللی نیز میباشد که برابر است با ۱۷ شهریور ماه(۸th September) که در کشورهای مختلف این روز گرامی داشته میشود.
پیشگامان در ایران
سیدمحسن هاشمی ریاست قبلی انجمن فیزیوتراپی ایران www.iran-pta.com و متعلق به اولین گروه دانش‌آموختگان فیزیوتراپی خارج از کشور (انگلستان) می‌باشند که بعد از اخذ دوره مدرسی در دانمارک در دانشکده علوم توانبخشی تهران تدریس کردند. ایشان ریاست دانشکده علوم توانبخشی تهران را نیز در تصدی داشتند.
وی در سال ۱۳۵۳هجری خورشیدی مسئول کلینیک فیزیوتراپی بازی‌های آسیایی و در سال ۱۳۵۵ فیزیوتراپیست تیم ملی فوتبال ایران بودند.
ایشان تا اردیبهشت سال ۱۳۸۷ ریاست انجمن فیزیوتراپی را به عهده داشتند. همچنین گروه درمانی مداوا یکی از اولین و مجربترین گروه متخصصین فیزیوتراپی در ایران می‌باشند که به صورت کاملاً علمی و گروهی خدمات تخصصی در فیزیوتراپی را در ایران ارایه می‌دهند که در سایت آن به آدرس Http://modava.org امکان مشاهده فیلم‌های آموزشی و متون فیزیوتراپی و روشهای درمانی و همچنین ورزشهای تخصصی در حوزه ستون فقرات قابل دسترسی می‌باشند.
نقش فیزیوتراپیست در حوادث پیش‌بینی نشده
وقوع حوادث وسیع با تلفات انسانی نیاز به آمادگی قبلی و مدیریت در هنگام وقوع حادثه را دارد؛ لذا تمامی اعضای گروه‌های پزشکی باید آمادگی لازم جهت مقابله باوقوع حوادث پیش‌بینی نشده و عواقب آن را داشته باشند.
یکی از اعضای گروه پزشکی که از ابتدا در تمامی طول سانحه تا توانبخشی حضور مستمر دارد فیزیوتراپیست میباشد.
حوادث غیرمترقبه به لحاظ زمانی به سه مقطع تقسیم می‌گردد که تمامی گروه‌های پزشکی باید برای آن برنامه داشته باشند.
فیزیوتراپیستها نیز برای این مقاطع زمانی دارای برنامه خاصی می‌باشند:
On field: حضوردر محل سانحه میباشد که به دومرحله زمانی۲۴ ساعت اولیه و پس از آن تقسیم می‌گردد. امداد و نجات آسیب دیدگان، ارزیابی آسیب‌های جسمی حادثه دیدگان، ارزیابی سامانه تنفسی- قلبی، مدیریت تخلیه بیمار و حمایت از دیگر اعضای گروه‌های پزشکی در صورت وقوع تروما از وظایف فیزیوتراپیست دراین مرحله‌است.
On Hospital: حضور در بیمارستان میباشد، Chest PT، تقویت عضلانی، Out of Bed، کنترل درد از اهم وظایف فیزیوتراپیست میباشد.
Post Hospital: کمک به بیمار جهت بدست آوردن ADLوLife style مناسب میباشد.
همچنین درصورت وقوعDisaster درزمان حضور فیزیوتراپیست در بیمارستان منطقه حادثه دیده، این فیزیوتراپیستدارای وظایف خاصی میباشد که باید آنرا اجرا نماید، این وظایف شامل:
قبل از وقوع: چیدمان مناسب بخش وکاهش آسیب به بیماران ناشی از پرتاب اجسام، آموزش و تهیه تجهیزات مناسب برای زمان حادثه
حین وقوع: تخلیه بخش فیزیوتراپی
بعداز وقوع: حضور مستمر در بخشهای بستری، اعزام به ناحیهImpact
منبع: مقاله تحت همین عنوان در ۱۳۸۶ کنگره توانبخشی در حوادث غیر مترقبه معاونت توانبخشی هلال احمر -تهران- اشراقی
آشنایی با کنفدراسیون جهانی فیزیوتراپی (WCPT)
WCPT یک سازمان غیر انتفاعی با ۱۰۱ کشور عضو که وظایف زیر را انجام میدهد:
ماموریت‌ها:
نمایندگی حرفه فیزیوتراپی در سطح بین‌المللی
تشویق به بالا بردن استانداردهای فیزیوتراپی در زمینه‌های پژوهشی، آموزشی و عملی
حمایت از ارتباط‌ها و تبادل اطلاعات بین نواحی و انجمنهای عضو WCPT
همکاری با سازمانهای ملی و بین‌المللی
اهداف:
تشویق انجمنهای فیزیوتراپی و دولت‌ها به رعایت استانداردها در آموزش و درمان
تشویق انجمنهای فیزیوتراپی و دولت‌ها به ارتباط و تبادل اطلاعات با یک دیگر در امور فیزیوتراپی
تشویق در جهت بالا بردن انجمنهای فیزیوتراپی و پشتیبانی یا سازمان‌هایی که در جهت بهبود جایگاه فیزیوتراپیستها تلاش می‌کنند.
برنامه ریزی در جهت برگزاری کنگرهای بین‌المللی فیزیوتراپی
معرفی فیزیوتراپی در ابعاد بین‌المللی
همکاری با سازمانهای ملی و بین‌المللی
اظهار نظر در خصوص مسائلی که بر سلامت تأثیر گذار می‌باشند.
فعالیتهای قانونمند در جهت بالا بردن WCPT
WCPT هر ۴ سال یک بار در یکی از کشورهای عضو، کنگره بین‌المللی و مجمع عمومی خود را تشکیل و در ابعاد علمی و مسائل مربوط به فیزیوتراپی بر قرار می‌کند که در کنار ارائه مقالات علمی با رای گیری در مجمع عمومی آیین نامه‌های گوناگونی را به تصویب می‌رساند. در این مجمع رئیس و اعضای هیئت مدیره برای ۴ سال انتخاب میشوند.
مصوبات در مجمع عمومی شامل آیین نامه‌های حرفه‌ای، تعاریف، مفاهیم، شرح وظایف، اصول اخلاقی، حقوق بیمار، آموزش، درمان، و... میباشد.
توصیف و تعاریف WCPT از فیزیوتراپی
در پاسخ به درخواست‌ها سیزدهمین جلسه عمومی برای توصیف فیزیوتراپی، سازمان WCPT با هدف ایجاد ساختاری که انجمنهای عضو در قسمت‌های گوناگون جهان بتوانند توصیفی از فیزیوتراپی هم‌ارز با نیازهایشان ارایه دهند، به مشورت پرداختند.
سازمان WCPT می‌خواهد از انجمنهای عضو حمایت کند نه این که آنها را یک شکل سازد. به همین دلیل تعریف زیر برای پاسخ به نیازهای مشخص اعضا ارائه شده‌است؛ که بیشتر یک بیانیه‌است تا مصوبه و بنابراین برای تعدیل‌ها و توسعه نیازهای آینده این حرفه فضای بازی می‌گذارد. پژوهش‌های نو سبب کشف حقایق جدیدی میشوند که زمینه ساز روشهای درمانی آینده می‌باشند. این امر هیچ کجا بیش از درک ما از حرکات انسانی که اساس مهارت‌ها و دانش یک فیزیوتراپیست را تشکیل میدهد، واضح نیست. مشخص است که یکتایی سهم فیزیوتراپی در مراقبتهای پزشکی در هزاره آینده باید به طور کامل تعریف شود.
تله مدیسین در فیزیوتراپی
گسترش دانش سریعتر از هر زمان ادامه دارد. بخصوص در حیطه پزشکی این امر اهمیت بیشتری می‌یابد. موضوعاتی از قبیل تشخیص، تصمیم‌گیری بالینی، ارتباط با بیمار، ارزیابی، آمار تجهیزات مصرفی پزشکی، عملکرد حوزه‌های پاراکلینیک و بسیاری از این گونه مطالب در این حیطه می‌گنجد. این مقاله سعی بر آن دارد تا در خصوص استفاده اجتناب ناپذیر تله مدیسین و امکاناتی که ابزارهای ارتباطی جدید برای فیزیوتراپی می‌گشاید مطالبی را بیان نماید.
فیزیوتراپی مجموعه اعمال درمانی است که شامل:برآورد، تشخیص، طرح درمان، مداخله درمانی و ارزیابی است که منجر به مداخلات فیزیوتراپی شامل: تمرین درمانی، مدالیته‌ها و توصیه‌هایی میشود و در خطوط سه‌گانه بهداشتی، درمانی و توانبخشی کاربرد دارد. حیطه فیزیوتراپی اکنون تمامی بیماری مانند: استخوانی و عضلانی، قلبی و عروقی، ریوی، نورولوژی و تقریباً تمامی گروه‌های بیماریها را در بر می‌گیرد.
سرعت فیزیوتراپی در تولید دانش و همچنین میزان حضور و کنترل در خطوط درمانی سه‌گانه به حدی بالا رفته‌است که لاجرم فیزیوتراپیستها باید عنوان دکترای حرفه‌ای(DPT) برای خود انتخاب نمایند و این تابلو جدید لزوم استفاده از IT و تله مدیسین را در فیزیوتراپی گریز ناپذیر می‌نماید.
جمع‌آوری دانش:اکنون مباحث کلینیکی فیزیوتراپی بر مبنای EBM و EBP حرکت می‌نماید، که موضوعاتی فراتر از منابع پزشکی متعارف است و این مطلب مورد نیاز مبرم در Clinical Decision Making است و این به لطف تله مدیسین قابلیت عملیاتی فراوانی یافته‌است.
مراقبت اولیه سلامت(PHC):حضور فیزیوتراپیستها اکنون محدود به درمان و توانبخشی نمی‌باشد بلکه به سرعت به سمت مراقبت اولیه سلامت در حال حرکت می‌باشند. حیطه مراقبتهای اولیه جایی است که ارزش اقتصادی و بهداشتی فراوانی دارد و تله مدیسین در این مسیر رهگشاست.
CBR:امروزه برطبق گزارش WHO ۷درصد از جمعیت جهان دارای معلولیتهای متفاوت می‌باشند که جمعیتی بالغ بر ۵۰۰میلیون نفر را شامل میشود. ارایه خدمات از طریق مؤسسه یا مرکز فیزیوتراپی یا حتی خود فیزیوتراپیست به این حجم بالای جمعیتی، غیرقابل اجراست و به همین دلیل توانبخشی جامعه‌محور شکل گرفته‌است. تله مدیسین می‌تواند در آموزش‌های اجتماعی و مدیریت توانبخشی مبتنی بر جامعه (CBR) به کمک فیزیوتراپیستها بیاید.
سرعت واکنش در ظهور بیماریهای نوپدید یا حوادث غیر مترقبه:ظهور ناگهانی بیماریها ویروسی در یک نقطه جهان یا عوارض حوادث غیر مترقبه نیاز به درمانهای حمایتی را با فوریت بالا طلب می‌کند و تله مدیسین می‌تواند به کمک فیزیوتراپیست جهت حضور در منطقه Impactبیاید ودانش مناسب و یا اطلاعات از منطقه را به درون یا بیرون ناحیه برساند.
آموزش درمانی:وجود دوره‌های آموزشی برای بیماران و معلولین و حتی افراد در معرض خطر به صورت یک الزام خود را نشان میدهد و این موجب گسترش کلاسهایی مانند Back School،Knee school و موارد مشابه شده‌است که می‌توان از تله مدیسین برای برگزاری این دوره‌ها بصورت اینترنتی استفاده لازم را برد.
بازآموزی در فیزیوتراپی:در آمریکا بعد از الزام استفاده از دکترای حرفه‌ای برای فیزیوتراپی (DPT)، بسیاری از فیزیوتراپیستها با بیان مشکلات اقتصادی، خانوادگی و بعد مسافت از حضور در دوره‌ها طفره رفتند و انجمن فیزیوتراپی آمریکا (APTA)برای شکستن این مقاومت دوره‌ها را بصورت متن، فیلم، مقاله و آزمون در اینترنت برگزار نمود.
مدیریت براساس آمار عملکرد:هر عملی در بیمارستان می‌تواند دارای کد باشد، خدمات، تجهیزات و همه اتفاقاتی که در بیمارستان در حال وقوع است و این ارقامها می‌تواند برای کنترل عملیات در بیمارستان یا مراکز درمانی تبدیل به منحنی و یا جدول شده و کاربرد مدیریتی یا نظارتی داشته باشد. در فیزیوتراپی نیز می‌توان ضمن مدیریت واحد توسط این آمارها، واکنشهای عملیاتی در فصول مختلف و برهه‌های زمانی را نظاره و تحلیل و برای آینده برنامه ریزی کرد.
فعالیت تیمی:بسیاری از فعالیتهای فیزیوتراپی اکنون در قالب تیمهای چندرشته‌ای است و تله مدیسین در بوجود آوردن ماتریس عملیاتی نقش بسزایی دارد.
مونیتورینگ دائمی:اکنون در بستر تله مدیسین می‌توان یک رصد دایم برای بیمار بوجود آورد و هر لحظه اطلاعات لازم برای بیمار را برای تصمیم گیری در دست داشت و یک ارتباط دایمی با بیمار برقرار کرد.
در خاتمه باید گفت:بطور اصولی فیزیوتراپی با وظایف آن در این هزاره نمی‌تواند جدا از عملیات Web Base و تله مدیسین باشد، ابزاری که فیزیوتراپی برای عملیات به آن نیاز روزمره و غیرقابل انکار دارد
مقاله متعلق به اشراقی
فیزیوتراپی در سرطان
سَرَطان (به پارسی سره: چَنگار) یعنی رشد، تکثیر و گاهی انتشار غیر طبیعی سلول‌های بدن. تمامی سرطانها دارای الگوی رشد مهارگسیخته و تمایل به جدا شدن از منشأ اصلی و متاستاز هستند. سرطان یک بیماری عمومی است و می‌تواند علائم بسیاری از بیماریهای دیگر را که سرطان نبستند تقلید کند و وقتی که تشخیص سرطان داده شد آنوقت هر چه در بیمار اتفاق می‌افتد به سرطان نسبت داده میشود. چه بسیار بیماریهایی که در سرطانی وجود داشته و قابل معالجه بوده‌است و در اتوپی تشخیص داده شده‌است و اصولاً علت مرگ عوارض غیرقابل درمان نبوده‌است. باید به این گونه بیماریهای همراه توجه دقیق داشت درمان این عوارض گاهی سبب شده که بیمار مدتها زندگی راحتی داشته باشد. تشخیص به موقع این گونه عوارض کمک فوق‌العاده‌ای به بیمار می‌کند.
عوارض بیوشیمی سرطان: هیپرکلسمی، هیپوکلسمی، هیپوناترمی، کمبود پتاسیم، زیاد بودن پتاسیم، بالا بودن اسید اوریک، هیپر تیروئیدیسم، هیپرلپیدمی، هیپوگلیسمی، بالا رفتن آمیلاز سرم، اختلالات تغذیه و آب و الکترولیت
عوارض بالینی سرطان: سیستم قلب و عروق، سیستم تنفسی، سیستم ادراری، ضعف عضلانی، درد شدید، استئوپروز
عوارض جراحی در سرطان:برحسب محل جراحی این عوارض بسیار متنوع و متفاوت است.
عوارض شیمی درمانی، دارو درمانی و رادیو تراپی در سرطان:عوارض گوارشی، استئوپروز، آتروفی عضلانی و عوارض دیگر
فیزیوتراپیست:دارای دانش فیزیولوژی و پاتوفیزیولوژی حرکت، دید کلی‌نگر، همچنین قابلیت بکار گیری درمانهای غیر دارویی و برنامه ریزی توانبخشی است که این مجموعه دانش فیزیوتراپی نامیده میشود.
اهداف فیزیوتراپی در سرطان
کاهش عوارض بیماری سرطان
کاهش عوارض درمانهای سرطان
راه‌اندازی و متحرک نگاه داشتن بیمار (کاهش عوارض بستری)
حفظ استقلال بیمار
کاهش درد بیمار
فیزیوتراپی با متدلوژی خاص خود می‌تواند نقش مراقبتی و حمایتی مناسبی برای بیماران سرطانی بو جود آورد. یک اصل کلی در فیزیوتراپی سرطان این است:بیمار تا آخرین لحظه زندگی بروی پای خود بایستد.
منبع:مقاله تحت این عنوان - اشراقی
درمان دیالیز
با ظهور علائم اورومیک در بیمار و یا رسیدن بیمار به مرحله نارسایی حاد و یا مزمن کلیوی دیالیز (تراکافت) به روشهای همودیالیز و صفاقی (Peritoneal Dialysis) تجویز می‌گردد. اگر چه دیالیز مزمن به لحاظ سطح تکنولوژی پیشرفت کرده‌است ولی این شیوه درمانی و یا کمک درمانی دارای عوارض عمومی و اختصاصی خود است که باید برای آن چاره اندیشید. عوارض استخوانی – عضلانی و یا سیستم حرکتی (Movement)در این میان بارز است. فیزیوتراپی با تکیه بر درمانهای غیر تهاجمی و یا تأکید بر سیستم محرکه بدن می‌تواند در این مسیر بیمار را یاری دهد. این نوشتار سعی بر آشنایی بیماران و پزشکان با فیزیوتراپی در بیماران دیالیزی (تراکافتی) دارد.
تجویز همودیالیز مزمن برای بیماران کلیوی دارای عوارض اختصاصی مانند موارد زیر میباشد:
روحی-روانی
تغذیه و دیابت
افزایش فشار خون
اختلالات خونی
اختلالات غدد درون‌ریز
بیماریهای استخوانی
مسمومیت با آلومینیوم
مشکلات قلب و عروق
گوارشی
دستگاه ادراری و تناسلی
عضلانی و استخوانی و روماتیسمی
اختلالات خواب
دستگاه عصبی
اختلالات رشد در کودکان
فیزیوتراپی با تأکید بر بهبود عملکرد استخوانی – عضلانی و سیستم حرکتی و همچنین با استفاده از ابزارهای غیر دارویی و تکنیک‌های دستی و ریلکسیشن و مداخلات تمرین درمانی) می‌تواند در کاهش عوارض جانبی دیالیز (تراکافت) به بیماران کمک نماید. ارزیابی(Physical Therapy Evaluation)، برنامه تمرین درمانی(Exercise Therapy Program) و یا مداخلات غیر داروی و غیر جراحی بدون عارضه(Non-invasive Intervention) و ارزیابی مجدد(Re-evolution) می‌تواند شرایط مناسبی برای بیماران دیالیزی پدید آورد و با توسعه ADL مناسب و بهبود Life Style به اینان و پزشکان و خانوده بیمار کمک شایانی نماید. اگر چه هنوز نحوه تأثیر تمرین درمانی بر بهبود بیماریها مشخص نشده‌است ولی Clinical Trial متعدد بر اثر بخشی روش تأکید دارد و منابع (EBM)نیز برآن اذعان دارند.
فیزیوتراپی با ابزارهای متفاوت خود می‌تواند در بیماران نیازمند به دیالیز مداخله خود را اعمال کند و بدون عوارض دارویی سعی بر کمک به بیمار و کمک به پزشک یا تیم درمانی در قالب یک تیم Multidisciplinary به عنوان یک حیطه نماید.
کاربرد در پیوند کلیه
قلب تئوری‌های موجود در فیزیوتراپی مبتنی بر حرکت است یعنی شناخت فیزیولوژی و پاتولوژی حرکت از اهمیت خاصی برخوردار است و دانش پزشکی اکنون بر تأثیر حرکت بر ابعاد فیزیولوژی و آناتومی و حتی پاتولوژیک تأکید دارد. بیماران پیوندی از مشکلات خاصی که هم ناشی از عضو پیوندی است و هم ناشی از داروها می‌باشند رنج می‌برند.
پیوند کلیه یکی از مکانیسم‌های درمانی در ده‌های اخیر است که در دنیا و کشور ما به طور گسترده رایج شده است(The Best Solution for End Stage Renal Disease) و بر کار آمدی ان افزوده می‌گردد، ولی این سیستم جراحی دارای مشکلات و عوارض عام عضو پیوندی و خاص خود است(Post transplant complications). مشکلات موجود شامل موارد زیر می‌تواند باشد:
۱- اثرات متقبل گرافت و بدن میزبان
۲- تأثیر داروهای ایمونوساپرسیو (Immunosuppressive medication)
۳- عوارض عمومی جراحی(Surgery Complications)
۴- فشار خون(Hypertension)
۵- عفونت‌ها (Infections)
۶- تغییر در سبک زندگی(Life style)
۷- ضعف سیستم حرکتی (musculoskeletal)
۸- دیابت
۹- چاقی
۱۰- عفونت ریوی
۱۱- اختلالات استخوانی
۱۲- اختلالات رشد و تکامل در کودکان
فیزیوتراپی: فیزیوتراپی در حقیقت از پیوند عملیات بازتوانی جراحان بخصوص ارتوپدها و درمانهای فیزیکی پزشکان فیزیوتراپی که اکنون وجود ندارند و متخصصین سلامت جسمانی که بازهم اکنون وجود ندارند بوجود آمد. یعنی بر سه رکن اصلی:
۱- بازتوانی بیماران بستری و جراحی(In- patient Rehabilition)
۲- استفاده از امکانات تجهیزات فیزیکی مانند گرما و سرما و جریانهای الکتریکی(Physical Therapy modality) و تکنیک‌های دستی (Manual Therapy)
۳- استفاده از حرکت به عنوان نوعی مداخله درمانی(Exersice Therapy)
اکنون تئوری مداخله درمانی حرکت بسیار پر رنگ شده‌است و اگر چه هنوز قادر به کشف بسیاری از علل نیستسم ولی قادریم در یک Clinical Trial تأثیرات مثبت آن را مشاهده کنیم. حرکت درمانی اکنون برای فشار خون، دیابت، مشکلات بیوشیمی خون تجویز می‌گردد.
اهداف فیزیوتراپی در بیماران پیوند کلیه
۱- بهبود حرکت
۲- کاهش عوارض استخوانی – عضلانی
۳- ADL مناسب وبهبود Life style
برنامه درمانی
۱- دریافت بیماران از پزشکان مربوطه(Referal)
۲- ارزیابی استخوانی – عضلانی و حرکتی(Physical Therapy Evaluation)
۳- برنامه ریزی تمرین درمانی(Exercise Therapy Program)
۴- اجرای آموزش به بیمار
۵- اجرای مداخله تمرین درمانی(Exercise Therapy Intervention)
۶- اجرای مداخلات غیر دارویی برای کاهش درد اندامها
۷- باز ارزیابی بیماران(Physical Therapy Re-evaluation)
۸- اجرای برنامه‌های ورزشی گروهی
حرکت دیگر یک مداخله درمانی شناخته میشود که دانش آن در نزد فیزیوتراپی موجود است و تحرک برای بیماران و پزشکان از اولویت خاصی برخوردار شده‌است و فیزیوتراپیستها به عنوان یک عضو تیمهای چندرشته‌ای در درمان بیماران از دیدگاه خود شراکت می‌کند.
فیزیوتراپیست صنعتی
فیزیوتراپیستها با آناتومی و ارگونومی بدن آشنا هستند. اینان همچنین با اصول کینزیولوژی، تمرین درمانی، فیزیولوژی و پاتوفیزیولوژی حرکت آشنایی دارند.
در محیط‌های صنعتی ارگونومی ریشه فعالیتهای جسمانی است. در اینگونه محیط‌ها فراوانی صدمات استخوانی – عضلانی به چشم می‌خورد.
خیلی از این کارگران با توجه به صدمات موجود در محیط کار مجبور به ترک محیط کار خود میشوند. گاهی نیز مجبور به استراحت و درمان خارج از محیط کاری می‌باشند.
فراوانی اینگونه عوارض به حدی میباشد که منافع اقتصادی کارفرمایان آنها را مجبور به استقرار فیزیوتراپیستو تجهیزات مربوطه در محل‌های کاری کرده‌است، تا ضمن نظارت بر فعالیت جسمانی کارگران از پیشامدهای استخوانی عضلانی جلوگیری کرده و در صورت وقوع اینگونه صدمات در همان محل کار درمانی مناسب ارائه شود و کارگر نیز کمتر مجبور به خروج از محل کار خود شود و یا در خواست استعلاجی کند. چیزی که کارگران نیز بعلت حفظ استانداردهای فیزیکی و ارگونومی و سلامت خود خواستار آن هستند.
فیزیوتراپیست اعصاب و روانPsycho-Physical Therapist
تصور سایکو سوماتیک (Psycho - Somatic)فقط شمای یک طرفه از سمت روان و مغز به سمت بدن نیست، بلکه بدن نیز بر عملکرد مغز و روان تأثیر متقابل دارد.
بیماریهای روان بطور معمول بر عمل کرد جسمانی مؤثر می‌باشند و جسم عوارض بیماری روانی را بروز میدهد. در دپرشن (Depression)این بسیار مشهود است.
اینجاست که فیزیوتراپیست می‌تواند با تمرین درمانی ضمن فراهم کردن فعالیت مناسب جسمانی بیمار روانی، عوارض جسمی را کاهش داده و با دادن اطلاعات ورودی مناسب به مغز حداکثر فعالیت ممکن ذهنی را بدست آورد.
اینجاست که فیزیوتراپیست کلاسیک تبدیل به درمان گری تخصصی برای بیماران روانی می‌گردد تا عوارض بیماری را در جسم و روان کاهش دهد.
http://www.psychophysicaltherapy.com/
فیزیوتراپیست مدرسه
امروز کودکان، نوجوانان و جوانان به علت ارتقاء بهداشت کمتر از عوارض عفونی رنج می‌برند. اینک فراوانی توزیع بیماری در این گروه‌های سنی بیشتر به سمت عوارض استخوانی-عضلانی میباشد. در این گروه سنی صدمات و تروماهای مختلف ناشی از ورزش یا بازی نیز زیاد دیده میشوند؛ لذا یکی از مکانهایی که فیزیوتراپیستها در آن حضور یافته‌اند مدارس و دانشگاه‌ها میباشد.
فیزیوتراپیستها می‌توانند:
۱- مشکلات استخوانی-عضلانی را غربالگری کرده با تمرین درمانی نسبت به رفع آنها اقدام نماید.
۲- در صورت عدم درمان یا شدت به ارتوپد یا متخصص مربوطه ارجاع دهد.
۳- صدمات ناشی از ورزش یا بازی را تحت نظارت قرار داده و ضمن اجرای درمان اولیه به پزشک مربوطه ارجاع دهند.
۴- فیزیوتراپیستها با مداخله مناسب ضمن پیشگیری از آسیب‌ها بر تمرینات ورزشی نظارت نموده و بر حسب توان جسمی و روانی تمرینات مناسب را برای هر فرد برنامه ریزی می‌نماید.
فیزیوتراپیست رزمی
دانش فیزیوتراپیستها بر اساس فیزیولوژی و پاتوفیزیولوژی حرکت (Motion)میباشد. مفهوم حرکت در علوم نظامی یعنی دینامیک بودن نیروی رزمی است.
قسمت دیگری از دانش فیزیوتراپی کنترل درد با استفاده از روشهای غیر دارویی است که مفهوم آن در علوم نظامی یعنی حفظ هشیاری نیروی رزمی است.
فیزیوتراپیستها تأکید بر راه‌اندازی(Out of Bed)دارند، در علوم نظامی این مفهوم بر گشت رزمنده به عرصه نبرد است.
فیزیوتراپیستها دارای دانش برخورد با ضایعات ورزشی می‌باشند که در صدمات جنگی به وفور وجود دارد.
فیزیوتراپیستها دارای دانش تروماتولوژی در زمینه‌های ارتوپدی، نورولوژی، قلب و عروق می‌باشند، که این درمان گران را تبدیل به عناصری ماهر در غربال گری بیماران و مدیریت انتقال مجروحان و مدیریت مسیر درمانی کرده‌است.
فیزیوتراپیست در اردوهای نظامی می‌تواند تمرینات بدنی جنگجویان را نظارت و مدیریت نماید و قبل از عملیات با تکنیک‌های اختصاصی مانند taping از میزان آسیب در حین نبرد بکاهد.
فیزیوتراپیست با دانش بیومکانیک و کینزیولوژِی و ارگونومیک خود می‌تواند در زمان طراحی لباس یا ابزارهای نظامی ره گشا باشد.
اینک در خطوط جنگی، افسران فیزیوتراپیست حضور یافته و اقدام به غربالگری مجروحان کرده، نسبت به ادامه عملیات سربازان تصمیم گرفته ویا آنها را در صورت شدت جراحات به عقب کشیده به پزشکان و جراحان در درمانگاه‌ها و بیمارستانها ارجاع داده و تا پایان بهبودی و راه‌اندازی آنها را همراهی می‌کنند.
نقش فیزیوتراپیست در برنامه جامع بازتوانی قلبی
بعد از بروز مشکلات قلبی و یا جرّاحی قلب؛ اغلب بیماران خود به تنهائی نیز قادر خواهند بود تا به صحنه زندگی باز گردند ولی کی و با چه میزان توانائی معلوم نیست. در تعریف برنامه جامع بازتوانی قلبی، توسط سازمان بهداشت جهانی، بر برنامه هائی هماهنگ و چند جانبه که سعی دارند بیماران قلب و عروق را در حداقل زمان وهزینه و ریسک، به حداکثرِ کیفیتِ زندگیِ جسمی، روحی و اجتماعی برسانند، تأکید شده‌است. فلذا همانگونه که در تعریف فوق نیز مشخص شده‌است، برنامه‌های بازتوانی با هدف بهینه‌سازی زمان، هزینه و کیفیت زندگیQuality of Life مطرح می‌گردند.
رکن هر برنامه توانبخشی قلبی، ورزش درمانی پیشرونده میباشد و مسئولیت تجویز، طراحی، برنامه ریزی و اجرایی پروتکل ورزش درمانی ایده‌آل و بهینه، بعهده فیزیوتراپیست گروه بازتوانی قلبی میباشد.
چرا فیزیوتراپیست؟ چون هم به مفاهیم و تشخیصهای بیماریهای قلب و عروق و تنفس تسلط کافی دارد و هم در برنامه‌ریزی پروتکلهای ورزشی؛ دانش، مهارت و توانائی لازم را دارا میباشد. او موظف استتا برنامه‌های ورزشی را با شدت، زمان، تکرار و از نوع مناسب با وضعیت بیماران قلب و عروق طراحی نموده و بیماران را تشویق به شرکت نماید. نظارت بر اجرای صحیح ورزشها و مانیتورینگ بیماران تا زمانی که آنها قادر باشند به تنهائی ورزشها را در پارک دنبال نمایند از وظایف گروه فیزیوتراپی است که در یک برنامه هماهنگ با کمک متخصصین قلب و پرستاران انجام میشود.
منبع:CVPT.org
استانداردهای سلامت و ایمنی در بخشهای فیزیوتراپی
خدمات فیزیوتراپی باید در محیطی امن ارائه گردد. فیزیوتراپیستها باید بتوانند موارد زیر را مدیریت نمایند:
آتش‌سوزی، امحاء زباله، احیاء قلبی و ریوی، کمک‌های اولیه، کنترل عفونت، گزارش بیماریهای صنعتی و اتفاقات خطرناک، اصول نگهداری از تجهیزات فیزیوتراپی (شامل پشتیبانی و کالیبراسیون) و...
منبع:Rwcpt.org شاخه اروپایی کنفدراسیون فیزیوتراپی
وضعیت آموزش فیزیوتراپی در ایران
ساختار آموزشی فیزیوتراپی در ایران علی‌رغم قدمت آن بصورت دپارتمان فیزیوتراپی میباشد.
آموزش فیزیوتراپی در ابتدا(۱۳۴۴) به صورت مدرسه(Physiotherapy school)بوده‌است که بعدها در ۱۳۵۰ این مدرسه تبدیل به انستیتو و سپس تبدیل به مؤسسه توانبخشی می‌گردد.
ساختار اداری و تشکیلاتی دپارتمانهای فیزیوتراپی به حدی کوچک و محدود است که در توسعه دانش فیزیوتراپی نقش منفی داشته‌است. این محدودیتها منجر به محدودیت دانش و آموزشی گشته‌است و لاجرم باعث عدم توسعه فیزیوتراپی در ابعاد علمی و عملیاتی در ایران گشته‌است.
دپارتمانهای فیزیوتراپی در ایران:
۱- دپارتمان فیزیوتراپی دانشکده علوم توانبخشی تهران: این دپارتمان در حقیقت بازمانده مدرسه فیزیوتراپی دانشکده پزشکی تهران است. علوم پایه در این دپارتمان دارای پایه علمی و قوی میباشد. کارهای آموزش بالینی در بیمارستانها و مراکز درمانی دانشگاه علوم پزشکی تهران صورت می‌گیرد.
۲- دپارتمان فیزیوتراپی دانشکده علوم توانبخشی ایران:این دپارتمان که از ابتدا(۱۳۵۱) به عنوان دپارتمان فیزیوتراپی در مدرسه عالی رفاه راه‌اندازی شده‌است. ارتباط با گروه‌های مختلف پزشکی توانایی کلینیکی در این دانشکده را بالا برده‌است. اصول حرفه‌ای و صنفی در بین دانش آموختگان این دپارتمان بالا میباشد. کارهای آموزش بالینی در بیمارستانها و مراکز درمانی دانشگاه علوم پزشکی ایران صورت می‌گیرد.
۳، ۴، ۵، ۶، ۷، ۸ و ۹ دپارتمانهای فیزیوتراپی دانشکده علوم توانبخشی شهید بهشتی، دانشکده علوم توانبخشی دانشگاه علوم توانبخشی و بهزیستی، شیراز، اهواز، تبریز، سمنان و زاهدان این دپارتمانها بجز شیراز بعد از انقلاب اسلامی با ترکیب فارغ تحصیلات فیزیوتراپی شکل گرفته‌اند.
۱۰ دپارتمان فیزیوتراپی بابل در سال ۱۳۸۷ راه‌اندازی شد
منابع
Bond University | Doctor of Physiotherapy | Postgraduate Degrees | Gold Coast
http://en.wikipedia.org/wiki/Doctor_of_Physical_Therapy
http://www.apta.org/ResidencyFellowship/ProgramDirectory/
ترجمه از متن بیانیه‌ها و اعلامیه‌های WCPT.org
World Physical Therapy Day | WCPT.org
http://www.wcpt.org
متن فوق در چهاردهمین جلسه عمومی WCPT در می۱۹۹۹ به تصویب رسید.
Web-based Home Telemedicine System for Orthopaedics
http://consortiumlibrary.org/aml/publications/newsletters/Mar09.pdf
http://www.acnr.co.uk/JA09/ACNRJA09_rehab.pdf
Use of telemedicine for ICU patients not linked with improvement in survival
